ပါဠိဂုဏ်ကျာ်ဒ္စိတ်တပ် ။
“ ဣတိပိသောဘဂဝါ အရဟံ ၁ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ၂ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော ၃ သုဂတော ၄ လောကဝိဒူ ၅ အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ ၆ သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ ၇ ဗုဒ္ဓေါ ၈ ဘဂဝါ ၉ ”
သွက်ဂွံတီအဓါပ္ပါယ် ။
ပ္ဍဲကဵု “ဣတိပိသောဘဂဝါ”ဂှ် “ဣတိပိ”တုန် − ပါဠိမစၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မတၟးပြာကတ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲညာဏ်ဇကုဇကုရောၚ်၊ “သောဘဂဝါ” တုန် − ပါဠိမစၞောန်ထ္ၜးဇကု ဒဗ်ကျာ် (ဒပ်ကျာ်)ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ − ပါဠိမ္ဂး “ဣတိပိသောဘဂဝါ”ဂှ် ဒးတောဲဖက်ဗဂပ်ကဵု ဂုဏ်ဒ္စိတ်ဖအိုတ်ရောၚ် ။
ဗီုဂွံတောဲဗဂပ် ။
၁။ ဣတိပိသောဘဂဝါအရဟံ ။
၂။ ဣတိပိသောဘဂဝါသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ။
၃။ ဣတိပိသောဘဂဝါဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော။
၄။ ဣတိပိသောဘဂဝါသုဂတော ။
၅။ ဣတိပိသောဘဂဝါလောကဝိဒူ ။
၆။ ဣတိပိသောဘဂဝါအနုတ္တရော, ပုရိသဒမ္မသာရထိ ။
၇။ ဣတိပိသောဘဂဝါသတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ ။
၈။ ဣတိပိသောဘဂဝါဗုဒ္ဓေါ ။
၉။ ဣတိပိသောဘဂဝါဘဂဝါ ။
(၇) သောဘဂဝါ၊ ၚ်− ကျာ်တြဲပြဲဝိသေသတၠပိုန်တြဴပြကာဂှ်၊ ဣတိပိ၊ ဟိုတ်ဟိုတ်ဒှ်အ္စာမၞိဟ်ဒေဝတဴ နှဴသကိုပ်ဗၞိက် မိက်ကဵုတိတ်အာနူကန္တာဘဲဒှ်ဗျုယဲချိုတ် ဂိုၚ်ၜိုတ်ပ္တိတ်ကၠာဏာကဵုနိဗ္ဗာန် ဂၠံၚ်ဍာန်ဒးရး ဗၠေတ်ဘယ်အိုတ်သီုသာ်ဝွံကီုလေဝ်။ သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ၊ သတ္ထာဒေဝမနုဿနံမ္ဂးယၟုရ။ သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ၊ ပြာကတ်တမ္ညဝ်အံသဝ်လောန်သတိုတ် အိုတ်အာဟွံမာန် စိုပ်ဋ္ဌာန်ဘုံဗြီု ဓလီုဍိုက်ဏာသတ္ထာဒေဝမနုဿနံမ္ဂးယၟုရ။
သွက်ဂွံတီအဓိပ္ပါယ် ။ ။ ဂုဏ်ကျာ်သတ္ထာဒေဝမနုဿနံမ္ဂးဂှ် − စၞောန်ထ္ၜးအရထမဒှ်အ္စာတုပ်ကဵုသကိုပ်သာဗၞိက်ဇၞော်တုဲ အာဂတပၠတြဴမၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်ရ။ [သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ၊ ဒေဝမနုဿနံ − မၞိဟ်ဒေဝတဴဂမၠိုၚ်၊ သတ္ထာ − ဒှ်အ္စာတုဲ မတုပ်ကဵုသကိုပ်သာဗၞိက်ဇၞော်ရ။]
နှဴသကိုပ်ဗၞိက်မိက်ကဵုတိတ်အာနူကန္တာဘဲမ္ဂးဂှ် − ကျာ်တြဲပိုဲဂှ် ဆၜိုတ်ဒှ်အ္စာမၞိဟ်ဒေဝတဴသၟးဟွံသေၚ်ဏီ၊ ဒှ်အ္စာဒှ်ဇၞော်သ္ကိုပ်ဗၞိက်အလုံသၟာဗၞိက်မွဲရ၊ ရဲသၟာဗၞိက်သွံရာန်သၠာဲဂတးဂမၠိုၚ်တံဂှ် ညံၚ်ရဴမဒးသ္ပပဓာန်ကဵုညးဇၞော်သ္ကိုပ်သာအာဂတပၠတြဴကီု၊ ကျာ်တြဲပိုဲလေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ရဴဒှ်ဇၞော်ကောန်ဗၞိက်သၟတ်ဂမၠိုၚ်ကီုရဒှ်တုဲ ပ္ဍဲအရာသွံရာန်သၠာဲဂတးစဂှ် ဒယှ်တှ်ဒှ်ညးဗၞိက်ဇၞော်အိုတ်ရ။
သၟာန်ဗၞိက်ဂမၠိုၚ် သ္ပဟိုတ်ကဵုအပေါတ်ဗၞိက်ဇကုတုဲ တြဴဂၠံၚ်ဍာန်မဒးအာကၠုၚ်ဂှ် လဆောဝ်လဆောဝ် ဂဗဆဵုဘဲမမိက်ကဵုမွဲမွဲမာန်ရ၊ ပၞောဝ်ကဵုဘဲဂၠံၚ်တြဴဂမၠိုၚ် “ဘဲတြဴကန္တာ”မွဲဂှ် အာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်အိုတ်ရ၊ ဂၠံၚ်တြဴဒဵုဇြဟ် ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်ဗျဵု ဆဵုဒဒိုက်တၞဟ်တၞဟ်သာ်တုဲ (ဝါတ်ပုၚ်သွ, ဝါတ်ဍာ် − ကမၠတ်ဒမၠမတာဂၠိုၚ်− ဇာဒိသိုၚ်ကၠဗြန် ကတဵုကြဵုဇာဒၟံၚ်ဂှ်− ကန္တာရ) “တြဴကန္တာ” မ္ဂးယၟုရ၊ ဟိုတ်နူအာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်လောတ်ဂှ်ရ − ကော်ခဴစဗတ်ဝေါဟာမည် − တြဴကန္တာ မ္ဂးယၟုရောၚ်။
ဂၠံၚ်တြဴကန္တာအာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်ဂှ် ညးမဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်တီညာတ်ကေတ်ဒဒိုက်ဘယ်တၞဟ်တၞဟ်သာ်တုဲ မိက်ကဵုတိတ်ဗၠးအာနူဒဒိုက်သၞာရ၊ ပတိတ်ကဵုနူဘယ်မပ္တံကၠဗြန်ဇာဒိသိုၚ်တံဂှ်တုဲ ဏာဗစိုပ်ကဵုဂၠံၚ်တြဴဗၠးဒဒိုက်ဍိုက်ပေၚ်ကဵုတသိုက် အတိုၚ်အလိုက်ပၟိက်ဇကုမာန်ရ၊ ဂၠံၚ်တြဴကန္တာမပ္တံကၠဗြန်ဇာဒိသိုၚ် ဗိုၚ်လဝ်ပန်ဒိုဟ်တံဂှ် ဒှ်ဂၠံၚ်တြဴအာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်တဲဍိုန်ဍိုန်ရ။
ဂၠံၚ်တြဴကန္တာမတွံဂး ပွမဒးဒှ်ဒးဗျုဒးယဲ ဒးချိုတ်အိုတ်ကဵုဂၠံၚ်တြဴကန္တာပန်တၞုၚ်ပန်သွာၚ်ဂှ် ဒှ်ဂၠံၚ်တြဴအာကၠုၚ်ဝါတ်ဝါတ်ဂါတ်ဂါတ် ဒးညာတ်ဒဒိုက်ဘဲ − ဂၠံၚ်တြဴတဲတမြံၚ် ကြံၚ်ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်မ္ၚိုဟ်ဟေၚ်ရ၊ ညံၚ်ဂွံတိတ်ဗၠးအာနူတြဴကန္တာဏံလေဝ် နကဵုတဝှ်ဒေသနာကျာ် ဟံၚ်ပြာ်ဂိုၚ်ၜိုဟ်ပ္တိတ်ကဵုဖအိုတ်တုဲ ဏာဗစိုပ်ကဵုဂၠံၚ်ဍာန်ဒးဒးရးရး ဗၠးဒုဟ်အိုတ်သီုမတွံဂး “ဍုၚ်ဇၞော်ဂၠံၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်”တေံရောၚ်။
ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာတေံ ပကောံလဝ်ကွဳဂၠဴကွဳချေံဗွဲမဂၠိုၚ် နမပ္တံမသုန်ကၠံ, လ္ၚီတုဲ ပ္ဍိုက်ဏာအပေါတ်ဗၞိက်သၠာဲဂတးသွံရာန်စအိုတ်ရ၊ ညးဇၞော်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၞိက် (သာဗၞိက်)တံလေဝ် ပါအာကရောံကောန်ဗၞိက်ဂမၠိုၚ်ကီုရ၊ ပ္ဍဲအကြာဂၠံၚ်တြဴဂှ် သတ်ဒမြိုဟ်ဂြိုဟ်စာဂမၠိုၚ် မပ္တံကမၠတ်ဒမၠမတာ ကလော်လကိုဟ်ကၠဗြန်ဇာဒိသိုၚ် ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်တဴဗွဲမလောန် ဓဇန်စှ်ဗွဲမလောန်ကီု၊ ဒှ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်စကၠောဝ်သုၚ် ဝါတ်ပုၚ်ဝါတ်သွ ဝါတ်စၞဝါတ်ဍာ်ဗွဲမလောန်ကီု ဒှ်ဒၟံၚ်တိဗလးဂၠးဗ္တဳဇၞော်ဂၠိၚ်တုဲ ဂမ္တဴတ္ၚဲဗွဲမလောန်ကီု၊ ဂၠံၚသ်တြဴတမြံၚ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ရုန်မဵုမတွံဂး “ကန္တာရ” ဂၠံၚ်တြဴအာကၠုၚ်သွံရာန်ဗၞိက် ဝါတ်ဂါတ်ဂှ်လေဝ် မၞုံဒၟံၚ်ရ။ (လ္တူဂှ် ဂမ္တဴတ္ၚဲ သၟဝ်ဂှ်ဂမ္တဴဗ္တဳ− ဂမ္တဴၜါထပ် ဗဂပ်လဝ်သၟဝ်ကဵုလ္တူ)
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၞိက်ဇၞော်ဂှ် ပတိတ်ဗလးကဵုနူဂၠံၚ်တြဴအာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်ဂှ်တုဲ ညံၚ်ရဴပလံၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ဒုၚ်ဗစိုပ်ဏာကောန်ဗၞိက်သၟတ်ဂမၠိုၚ်ကဵုအာစိုပ်ဋ္ဌာန်ဒၞာဲ ပါဲကၠေံဒဒိုက်ဟွံမွဲကဵုပရိုက်ဘဲကီု၊ ဒဒိုက်ပရိုက်ဘဲဂမၠိုၚ် မပ္တံဒးဒှ်ဒးဗျုဒးယဲဒးချိုတ် ဒးစံၚ်တူနရိုအ်ယာံ လၟောၚ်လၟိတ်ဒှ်ဒဒိုက် ဒးပြးဒးဆာဲ ဒးသာဲဂစိုတ်သာ်ဂယိုၚ် ဂၠိုၚ်ဂၠၚ်နွံတဴဒၟံၚ်ရ၊ ဂွံဗၠးနူဒဒိုက်ပရိုက်ဘယ်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်လျိုၚ်ကျာ်သဗ္ဗညု မစိုန်ဒှ်တဴသ္ကိုပ်ကွဳသာကွဳဇၞော်အိုတ်ရ။
ပရိုက်ဘယ်ဇၞော်ဖေက်ဂၟော် − ဖေက်ဂၟံက်လောန်ကာဲ၊ ဟိုတ်နူပါဲဒဴဟွံဗၠးဂှ်ရ သွက်ဂွံတိတ်ဗၠးနူဒဒိုက်ပရိုက်ဘယ်ဂှ်ဂှ် ကျာ်တြဲနာဲညး မစိုန်ဒှ်တဴအ္စာဟံၚ်ပြာ်ဏာသတ္တံ မပ္တံမၞိဟ်ဒေဝတဴ နူတြဴကန္တာဇၞော်အိုတ် ဖေက်လကိုတ်ဂြိုဟ်ယာ် ဍာ်ရမတ်ပြးဇးမတွံဂး သံသာမတုပ်ကေုာံတြဴအာကၠုၚ်ဝါတ်ဂါတ်ဂှ်ရ− နာဲညးသၟိၚ်လောကဓါတ် ဨကရာတ်ညးပိစှော်မွဲဘုံ မၞုံကဵုကရုဏာလောန်သတိုတ်၊ ဟိုတ်နူပလံၚ်ဏာဗစိုပ်ကဵုနိဗ္ဗာန် မဒှ်ဋ္ဌာန်အရာလလံပလိုတ်ဖအိုတ်ကၠေံဗွဝ်ဒဒိုက်ပရိုက်ဘယ်အလုံအိုတ်သီုစိ၊ ကျာ်တြဲပိုဲလေဝ် တုပ်သၟဟ်ကဵုညးဇၞော်(ဇမၞော်) ဗၞိက်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗၞိက်ဇၞော်အိုတ်ရောၚ်။
ဂလာန်ဗတိုက်ဖအောဝ် − ပ္ဍဲကာလကျာ်ကတဵုဒှ်မွဲမွဲဇကု သီုကဵုပလံၚ်ဖျဴဏာသတ္တံဍုၚ်ဇၞော်နိဗ္ဗာန်ဖိုဟ်ဂှ် ပိုဲဟဂွံပါဗက်အာတုဲ ဒးသှ်ေဒးၜက် ဒးခက်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲသံသာဂှ် ထေက်ကဵုအောန်စိုတ်ခိုဟ်တဴဗွဲမလောန်ရ၊ ဆဂးဂှ် ဒှ်မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ကော်ခဴစ “မၞိဟ်တဲခိုဟ်ညးသပ္ပရိုဟ်” ပ္ဍဲခေတ်လၟုဟ်တုဲ သွက်ဂွံကိတ်ညဳကဵုယၟုဂှ်ဂှ် ဒးပရှ်စဇိုၚ်တဲ လပါ်ကုသဵုကွေံကွေံရ၊ ဂိုတ်လွဳပရာအိုတ်ညိ။
ပ္ဍဲအရာနုက်ဗပေၚ်ပါရမဳမမိက်ကဵုမွဲမွဲဂှ် သဒှ်လျိုၚ်ဇကုဇကုတုဲဖိုဟ် ဟွံဂိုတ်လွဳပရာတုဲ “ကဵုဂွံဂွံနိဗ္ဗာန်ပြဟ်ပြဟ်ညိ” ဂှ် ဃောရာဒနာမိက်ဖိုဟ်ရ, ရာဒၞာမံၚ်ဖိုဟ်ရ၊ ရာဒနာမိက်ဗီုဂှ်ဂှ် သှ်ေၜက်ဒၟံၚ်တုဲ “မာံၜက်မိၜက်” ဆက်ဒှ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ဂှ်လေဝ် တုပ်တဴညံၚ်ကဵုဟဂွံကၠိုဟ်မွဲဏီရောၚ်၊ ဟိုတ်ဒှ်သာ်ဂှ်ရ − ပ္ဍဲကာလကျာ်ကတဵုဒှ်အနာဂတ်တေံ ညံၚ်ဟဂွံသှ်ေၜက်ခက်ဒၟံၚ်ဗီုဂှ်ဂှ် နူလၟုဟ်ပ္တိတ်အစောံညးညးအဲအဲ စွံသတိဗွဲတၟေၚ်တၟဟ်တုဲ သြဝ်ဂိုတ်ရနုက်ဗပေၚ်အာပါရမဳစှ်အိုတ်ညိ။