ပါဠိဂုဏ်ကျာ်ဒ္စိတ်တပ် ။
“ ဣတိပိသောဘဂဝါ အရဟံ ၁ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ၂ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော ၃ သုဂတော ၄ လောကဝိဒူ ၅ အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ ၆ သတ္ထာဒေဝမနုဿနံ ၇ ဗုဒ္ဓေါ ၈ ဘဂဝါ ၉ ”
သွက်ဂွံတီအဓါပ္ပါယ် ။
ပ္ဍဲကဵု “ဣတိပိသောဘဂဝါ”ဂှ် “ဣတိပိ”တုန် − ပါဠိမစၞောန်ထ္ၜးဟိုတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ မတၟးပြာကတ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲအပ္ဍဲညာဏ်ဇကုဇကုရောၚ်၊ “သောဘဂဝါ” တုန် − ပါဠိမစၞောန်ထ္ၜးဇကု ဒဗ်ကျာ် (ဒပ်ကျာ်)ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ − ပါဠိမ္ဂး “ဣတိပိသောဘဂဝါ”ဂှ် ဒးတောဲဖက်ဗဂပ်ကဵု ဂုဏ်ဒ္စိတ်ဖအိုတ်ရောၚ် ။
ဗီုဂွံတောဲဗဂပ် ။
၁။ ဣတိပိသောဘဂဝါအရဟံ ။
၂။ ဣတိပိသောဘဂဝါသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ။
၃။ ဣတိပိသောဘဂဝါဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော။
၄။ ဣတိပိသောဘဂဝါသုဂတော ။
၅။ ဣတိပိသောဘဂဝါလောကဝိဒူ ။
၆။ ဣတိပိသောဘဂဝါအနုတ္တရော, ပုရိသဒမ္မသာရထိ ။
၇။ ဣတိပိသောဘဂဝါသတ္ထာဒေဝမနုဿာနံ ။
၈။ ဣတိပိသောဘဂဝါဗုဒ္ဓေါ ။
၉။ ဣတိပိသောဘဂဝါဘဂဝါ ။
(၆) သောဘဂဝါ၊ ၚ် − ကျာ်တြဲဝိသေသတၠပိုည်တြဴပြကာဂှ်။ ဣတိပိ၊ ဟိုတ်ဟိုတ်ဝေတ်လဝ်ဗွဝ်သတ်ပရံၜိုန်ကြံၚ်ဍိုန်ဍောတ် ညံၚ်ပၟတ်ကဵုပၠုဲ ဒတုဲဖဵုဟီုထ္ၜး ပျးဏာအိုတ်သီု သာ်ဝွံကီုလေဝ်။ အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိ၊ အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိမ္ဂးယၟုရ။ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ၊ ပြာကတ်တမ္ညဝ် အံသဝ်လောန်သတိုတ် အိုတ်အာဟွံမာန် စိုပ်ဋ္ဌာန်ဘုံဗြီု ဓလီုဍိုက်ဟောဟော၊ အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိမ္ဂးယၟုရ။
သွက်ဂွံတီအဓိပ္ပါယ် ။ ။ ဂုဏ်ကျာ်အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိမ္ဂးဂှ် − စၞောန်ထ္ၜးအရထပ္ဍဲအရာဒၠောံဗ္တောန်သတ် ဝေတ်ဗ္တောန်သတ် ထေက်ကဵုဒၠောံဗ္တောန်ဝေတ်ဗ္တောန်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဍိုန်ဍူလ္ဂူဆာဲယေန်သၞာၚ် ဍိုန်ဍောတ်ယေန်သၞာၚ် ဣဒ္ဓိပါၚ်ဂလာန် သ္ပမာန်ဒၟံၚ်တုဲ ညံၚ်ပၠုဲဒးပၟတ်ကီုရ၊ ပ္ဍဲအရာဝေတ်ဗ္တောန်သတ် ပ္တောံၜတ်ဟွံမာန် ပြိုၚ်ပကာန်ဟွံဂွံရ။
[အနုတ္တရော − ပုရိသ − ဒမ္မ − သာရထိ၊ အနုတ္တရော − ပြဲလ္တူပြဲ ပြဲဟၟဲကဵုပ္တောံၜတ်၊ ပုရိသ − တြုံ၊ (သတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ) ဒမ္မ − ညးထေက်ကဵုဝေတ်၊ သာရထိ − ဝေတ်မာန်။ ]
ၜိုန်ကြံဍိုန်ဍေောတ် ညံၚ်ပၟတ်ကဵုပၠုဲမ္ဂးဂှ် − သတ်ပရံမပ္တံသၟိၚ်နာ် နန္ဒောပနန္ဒကီု ၊ တြုံပရံ မပ္တံအၚ်္ဂုလိမာလကီု ၜိုန်ရကြံကြဂလိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်သတ်ထေက်ကဵုဝေတ် ဝေတ်ဂွံထေက်ကဵုဒၠောံဗ္တောန် ဒၠောံဗ္တောန်ဂွံတုဲ သတ္တံဂှ်လေဝ် ၊ ဟိုတ်နူဒုၚ်ဝေတ်ဒၠောံဗ္တောန်စိ − စိုတ်−စရိုတ် ဍိုန်ဍောတ်စှ်ေအာသာ်လွာပၠုဲဒးပၟတ်ကီုရ၊ ဒေါသတမြံၚ် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဍိုန်စှ်ေအာတုဲ လ္ဂူဆာဲယေန်သၞာၚ်ကွေံကွေံရ။
ဆၜိုတ်ဝေတ်ဗ္တောန်ညံၚ်ဂွံဍိုန်ဍောတ် ညံၚ်ဂွံယေန်သၞာၚ်အာဂှ်ဟွံသေၚ်ဏီ၊ ဂုန်သၟဝ်သၟတ်မတွံဂး သဳလဂုန်လ္တူလ္တူမတွံဂး ဇျာန်မဂ်ဖဵုကီုလေဝ် ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်စုံစုံရုံရုံအဆံၚ်ကဵုအဆံၚ် ရံၚ်စရိုတ်တွံထ္ၜးစဳပျးကဵုဒတုဲဖဵုတၞဟ်တၞဟ်သ်ာရ၊ မၠာ်သ္ၚဳမွဲဗွဲမဒးကဵုဂၞပ်ပၟိက်သတ်ဂမၠိုၚ်တုဲ မၚ်မွဲဆောံမထ္ၜလဘာ်လဝ် ဟဂွံပိုတ်သကုတ်ရ။
လောကူပမာတုန် − အ္စာစိၚ်အ္စာချေံ ဍိုဟ်ကေတ်စဳကၠးပ္ဍဲအရာဝေတ်ဗ္တောန် မပ္တံစိၚ်အရိုၚ်ချေံအရိုၚ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံဍိုန်ဍောတ်စှ်ေသၞောတ်ဗ္ၜတ် ညံၚ်ဂွံဍိုန်ဍူ လ္ဂူဆာဲယေန်သၞာၚ်ကၠုၚ်ကီု စိၚ်ချေံဍူလ္ဂူဆာဲယေန်သၞာၚ်ကၠုၚ်ညိညိညည သိုက်သိုက်သဳသဳမာန်ကီု ထေက်ကဵု “ပၠောပ်သၟေတ်ဝေတ်နကဵုစက်ကြောန်မ္ဂး) ဝေတ်ဗ္တောန်ဟီုသီုကဵုနဲၜတ်ၜတ်ကြံၚ်ကြံၚ်ကဵုဂၠံၚ်တြဴတုဲ စိၚ်ချေံတံဂှ် ဍိုန်ဍောတ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴအာစိုပ်ဒဒှ်စိၚ်ဖ္ဍိုက်သၟိၚ် ချေံဖ္ဍိုက်သၟိၚ်ကီုရ။
ကျာ်တြဲနာဲညးသၟိၚ်လောကဓာတ် ဨကရာတ်ညးဘုံပိစှော်မွဲ တီနဲဖီပ်ဂၠိပ်ကီုလေဝ် အတိုၚ်မဟီုထ္ၜးလဝ်ပ္ဍဲဂုဏ်လောကဝိဒူတေံဂှ် ဟိုတ်နူမတီညာတ်ကေတ်စိုတ်ဓာတ်သတ္တံ အပ္ဍဲမ္ၚးဂတကြဴ အလုံအိုတ်သီုမာန်စိ၊ ယဝ်ရဂဗဆဵုညာတ်ဒးသတ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ သွက်ဂွံဒၠောံဗ္တောန် ထေက်ကဵုဝေတ်ဗ္တောန်မ္ဂး − ဘပလမြဗဟေက်တုဲ ဝေတ်ဗ္တောန်ရောၚ်၊ ဒှ်ညးဂါံဓဝ်ဘပလစမြဗဟေက်တုဲ ဒးဝေတ်ဗ္တောန်ရ၊ (နဲကြံၚ်ကြံၚ်)
ယိုက်ထ္ၜၚ်ပၚ်ပတိုန်တုဲ ဝေတ်ဗ္တောန်ရောၚ်၊ ဒှ်ညးဂွံဓဝ်ယိုက်ထ္ၜပၚ်ပတိုန်တုဲ ဒးဝေတ်ဗ္တောန်ရ၊ (နဲၜတ်ၜတ်) ပ္ဍဲအရာဝေတ်ဗ္တောန်ၜါနဲဝွံ ညးလဵုမွဲပြိုၚ်ပကာန်ဟွံမာန်ရ၊ ပ္ဍဲအရာဝေတ်ဗ္တောန်ဗီုဗီုဂှ် − ယဝ္ရသဒှ်ညးဟွံမွဲကဵုသဳလအတိုၚ်ပကတိမ္ဂး ကဵုတန်တဴပ္ဍဲသဳလ−ရ၊ နွံကဵုသဳလပၠန်လေဝ် ဓဝ်ဇျာန်မဂ်ဖဵုလ္တူလ္တူတံဂှ် ညံၚ်ဂွံဇၞော်မောဝ်တဴတက်တိုန်အာဗွဲမဗဗွဲကဵုသဇိုၚ်ပါရမဳညးဂှ် ကဵုဒၠောံဗ္တောန်စၞောန်ထ္ၜးဍာနဒးဒးရ။
ပ္ဍဲဘဝဂှ် မူရဴတၟေၚ်ဂုန်မွဲဍောတ်ဟွံမွဲ ဟွံထေက်ကဵုကလိဂွံဓဝ်ဏီ၊ ယဝ်သဒှ်မ္ဂး ညံၚ်ဂွံထီုဗးဗဝ်ဂအုံဂလိုၚ်ပ္တိုန်ပါရမဳ ပ္ဍဲဘဝဂတတေံမာန် ဂစာန်ဝေတ်ဗ္တောန်ကဵုနဲကဲပြဲပြဲသၠုၚ်သၠုၚ်ပၠန်ရ၊ မၞိဟ်လဵုမွဲဟွံဟီု ယဝ်ရဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ် ဒၠောံဗ္တောန်ကျာ်ဍာံမ္ဂး မၞိဟ်ရိုၚ်ဇိုၚ်ဒလဵုခၞံၚ် ယေန်သၞာၚ်ဟွံမွဲ၊ သဒှ်ညးမၞုံကဵုယေန်သၞာၚ်ဍိုန်ဍောတ်ဟေၚ်ရ၊ ဒှ်မၞိဟ်လ္ဂူလ္ဂူဍိုန်ဍူဟေၚ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ − ကျာ်တြဲဍိုဟ်ကေက်စဳကၠးပ္ဍဲအရာဝေတ်ဗ္တောန်သတ် ထေက်ကဵုဝေတ်ဂွံဂှ် ဝေတ်မာန် သ္ပလွဳပရာမာန် ဒုၚ်လျိုၚ်မာန်တုဲ ဟွံမွဲကဵုပြိုၚ်ပ္ကာန်ဒမၠိရောၚ်။
ဂလာန်ဗတိုက်ဖအောဝ် − နကဵုလၟေၚ်ဂလာန်မဟီုကပုၚ်တုဲဝွံ ကျာ်တြဲပိုဲဂှ် ဇၟာပ်ဇၟာပ်ဂဗဆဵုညာတ်ဒးသတ် ညံၚ်ဂွံဂွံဓဝ်မာန် ဂစာန်သ္ပလွဳပရာတုဲ ဝေတ်ဗ္တောန်ဟွံသေၚ်၊ ညးမၞုံကဵုသဇိုၚ်ပါရမဳ ညံၚ်သ္ဂောံဂွံဓဝ်တၟေၚ်မာန် ဗွဲမထေက်ကြိုက်ကဵုအလိုက်ညးဂှ်ဟေၚ် မၠာ်သ္ၚဳရုဲစှ်နကဵုညာဏ်တုဲ ဝေတ်ဗ္တောန်ဗွဲတၟေၚ်ရ၊ ပ္ဍဲလက်ထက်ကျာ်တြဲပိုဲတေံဂှ် သၟိၚ်ကောသလကဵုဂၞကျာ်ဇၞော်မလ္လိကာ ဨကရာဇ်တၠတိဍုၚ်သာရဝှ် ဒှ်ဒကာဘာဒကာဗျဉ်ဇၞော်တုဲ လျုၚ်ဇြုၚ်သ္ဍိုက်ကျာ်လေဝ် လျိုၚ်ဗွဲမလောန်ရ။
ဓဝ်ကျာ်သဗ္ဗုညုလေဝ် ဂၠုယးဒှ်တံ ဂွံကလၚ်ပၚ်မှိၚ် ဟွံသ္ဂုတ်ခြာရ၊ ဒါနသဳလဘာဝနာကုသဵုလေဝ် ကတဵုဗဒှ်ဟဂွံပိုတ်အာရ၊ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကာကုသဵုဟွံကဵုသ္ဂုတ်ခြာ မၞုံကဵုလွဳပရာဂလိုၚ်ဂှ်လေဝ် မူရဴတၟေၚ်ဂုန်မွဲ ဓဝ်တၟေၚ်လဵုမွဲကလိဂွံကီုဂှ် ဟွံကၠုၚ်ပ္ဍဲတဝှ်ကျာ်ပါဠိပြကိုဟ်တံဂှ်ရ။ ၜိုန်ရဒှ်တဴသာ်ဂှ်ကီုလေဝ် သၟိၚ်ကောသလ − သၟီပဿိုန်ဝွံ လၟောဝ်တြုံဗောဓိသတ် ပတံပါရမဳကျာ် အနာဂတ်တေံတုဲ ကာလစိုပ်အခိၚ်ပါရမဳကြံၚ်ဍုဟ် ကတဵုဒှ်ကျာ်ပြဲပြဲ ပ္ဍဲလိုက်လောကပိုဲရောၚ်။
ပ္ဍဲကာလလၟုဟ်ဝွံ “မၞိဟ်သဒ္ဓါလောန်ပညာအောန်”တံဂှ် ယဝ်ရဂဗဆဵုဒးကျာ်မ္ဂး ကလိဂွံဓဝ်တၟေၚ်မာန်ဗွဲစၟတ်ဨကန္တရောၚ်သ္ဂးတဴရ၊ ဆၜိုတ်ဟီုဂးစၟဳမၚ်ဒၟံၚ်ဟွံကဏီ ယဝ်ရသ္ဂောံပံၚ်ဖက်ဆက်ဆောံနိဿဲကဵုညးမတီညာတ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်တံဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဘဝဏံဟေၚ် ဓဝ်တၟေၚ်ညးမဂွံလဝ်ဂှ် အလဵုလဵုဍေံ ကၠောံထၞာန်စိုပ်ကၠုၚ်ပ္ဍဲဇကုဇကုမာန်ရရောၚ် ရဴသာ်ဝွံ ဆိၚ်ဆချပ်ခယျကေတ်အိုတ်ရ။ ( ဗီုချပ်ဟွံတၟေၚ် ဗီုထေၚ်ဟွံဒှ် )
ဆၜိုတ်အယာံမာတ်သ္ဂောံပြာပ်နိဿဲကဵုညးမတီညာတ်တၟေၚ်တၟေၚ်တၟဟ်တၟဟ်တံဂှ် ဂွံဓဝ်မာန်ဟွံမာန် သ္ဂုတ်သွတ်ကေတ်နကဵုညာန်ဇကုအိုတ်ညိ၊ မၞိဟ်ပ္တိတ်ကသပ်ချပ်ခယျကေတ်ဗီုဗီုဏံဂှ် ဇကုလွဳပရာဖအိုတ်ဓဝ်ပ္တိတ်ဒြဟတ်ရောၚ် ဇကုကလိဂွံဓဝ်တၟေၚ်မာန်ဂှ် စွံသတိဟွံဒးမွဲအိုတ်ရောၚ်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ − ညံၚ်ဂွံဂဗဆဵုဗဵုလ္ၚောဝ်ကျာ်တြဲဂတဂဗဆဵု ဗဵုလ္ၚောဝ်ပၠန်ရ၊ ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ်စုံရုံဂပ်ကဵုကဵုသဇိုၚ်ပါရမဳထေက်ကြိုက်ကဵုဒၠောံဗ္တောန်ဗီုတီညာတ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်လဝ်နူဘဝလၟုဟ်ဂှ် သီဗွေါဝ်ဂိုၚ်ကေတ်ပါရမဳစှ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သြဝ်ရနုက်ဗပေၚ်ဒ္ဂေတ်မၚ်မွဲအိုတ်ညိ။