နာဲယှိုဲကျေန်

ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုဲကျေန် ယၟုတြေံ နာဲဗလောန် မဒှ်ကောန် မိယှိုဲမိ၊ နာဲယှိုဲဖံၚ်ဝွံ ကတဵုဒှ်မၞိဟ် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ဍုၚ် (၁၂၇၄) ဂိတုမာ် (၉) စွေက်၊ သက္ကရာဇ် ခရေတ် (1913 ဂိတုမာတ်ချ် 1) တ္ၚဲသ္ၚိသဝ် ပ္ဍဲအပိုၚ် ဂဒေံါ- ကအ်နှာတ် ပ္ဍဲကွာန်ဘာခတဵုရ။ ပၞောဝ်ကဵု ကောဒေံ (၁၀) တၠဂှ် ဒှ်ကောန်ဇၞော်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကလိဂွံအာယုက် (၅) သၞာံဂှ် စဗ္တောန်ပညာတုဲ ဒဵုကဵုအံၚ်တန်သၠုၚ်ဂှ် ကတ်ဗ္တောန်ကၠုၚ်ပညာ ပ္ဍဲဍုၚ်ပြန်ရ။ နကဵုပညာတက္ကသိုလ်မ္ဂး ကေၚ်ကတ်ဗ္တောန်ကၠုၚ် စဵုစိုပ် တန်ဥပစာရ။

တိတ်နူဘာတုဲ လုပ်ကၠောန်ကမၠောန်ရုၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ် ပ္ဍဲရုၚ်ကလုတ်ဇၞော် (အတွၚ်းဝန်များရုံး)ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ကာလ ပၞာန်ဂၠးတိ အလန်ဒုတိယ မကတဵုဒှ်ဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်ဝန်ပၞာန် ပ္ဍဲဒပ်ဍာ် စဵုကဵုကလိဂွံ တာလျိုၚ် ကဆံၚ် ဒု-ဗိုလ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ပရေၚ်ရုန်ဂစာန်ပၠန်ဂတး ဖေတ်သေတ်ဂျပါန်သၟဝ်တိ ပ္ဍဲကဵုဂကောံ (ဖဆပလ) ဂှ်လေဝ် ပါလုပ်ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ်ကီုရ။ ပ္ဍဲကဵုဂကောံဇၞော် (ဖဆပလ) ဂှ်လေဝ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပံၚ်၊ နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဂကောံသၟာဗ္ၚ ခရိုၚ်သဓီု သာ်ဝွံ ကေတ်ကၠုၚ်လဝ်တာလျိုၚ် ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ်လဝ် နာနာသာ်ရ။ သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ် ကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဂကူမန်ဇကု ဗၠးဗၠးၜးၜးမာန် ရန်တုဲ နုက်တိတ်နူကဵုဂကောံ (ဖဆပလ) ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပေဲါရုဲမာဲ အလုံကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် နကဵုအမာတ်မသၠးပွးမွဲ (တသီးပုဂ္ဂလ) မွဲ ၜိုန်လုပ်ဒုၚ်ရုဲကီုလေဝ် (နဗီုအမာတ်သၠးပွး တၞဟ်ဟ်တအ်ကီု) ဟွံဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၄၇ ဂှ် ဒက်ပ္တန်ဗော်သၠးပွးဂကူမန်၊ ပံၚ်ကောံကဵု ညးအုပ်ကာ နာဲသာန်တူတုဲ နကဵုရမျာၚ်ကမြေဲ ပတိတ်ကၠုၚ် လိက်ပရိုၚ် “တနၚ်သြဳ”ရ။ ပရေၚ်အာတ်မိက် ပရေၚ်ဂကူမန် (၇) တၚ် မဒယှ်တှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဝၚ်ပၠန်ဂတး ပရေၚ်ဂကူမန်ဂှ်လေဝ် စပ္တံအာတ်မိက်ကၠုၚ်တုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကူမန် တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုၚ်တအ် ထံက်ကၠုၚ်ဂလာန် ကတိုၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ်ဟ် အိုတ်ကီုရ။ ဆေၚ်စပ်ကဵု တၚ်အာတ်မိက် ကောန်ဂကူမန်တအ် (၇) တၚ်ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံအာဆဵုဂဗ ကုဝန်ဇၞော်ဥူနုဂှ်လေဝ် သ္ပက္ဍိုပ်တုဲ အာဆဵုဂဗလဝ်ရ။ နူဂှ်မွဲကဆံၚ် ပရေၚ်အာတ်မိက် တွဵုရးဍုၚ်မန်၊ ပရေၚ်ပလေဝ်ပလေတ် သွက်ဂွံဗၟံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဂှ်လေဝ် စပ္တံချဳဓရာၚ်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၄၈ ဂှ် ဒးဒုၚ်ရပ်ကဵု အလဵုအသဳ ဖဆပလရ။ ဒးဒုၚ်ကြိုၚ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုထံၚ် အဝ (မန္တလေဝ်) ကေုာံ ထံၚ်ယှိုဲဗဵုတအ် ပွိုၚ် (၃) သၞာံရ။ ဗၠးတိတ်နူထံၚ်တုဲ ဒးဒုၚ်မၚ်ရံၚ် (အချုက်ဇိုၚ်) ပွိုၚ်မွဲသၞာံတုဲ နူကဵုဍုၚ်လ္ဂုၚ် နကဵုဍာန်ဍာ် တိတ်ကၠုၚ်တိဍာ်ပၠန်ဂတးရ။ စိုပ်တိပၠန်ဂတးတုဲ ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် မဒှ်ဗော်မအာဂတပၠတရဴဂှ် နဒဒှ် ညးလျိုၚ်ဌာန ပရေၚ်စဵုဒၞာ၊ ညးလျိုၚ်ဌာန ပရေၚ်လလောၚ်ပရိုၚ် သာ်ဝွံ ယိုက်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် ကဆံၚ်ဆံၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၅၈ ဂိတုဂျူလာၚ် (၁၉) နကဵုဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန် သၠာဲဂၠံၚ်လုပ်ဗွိုၚ်သၞောဝ် မတွံဂး “သၠာဲကၠေံလွဟ် ကဵုဒဳမဵုကရေဇြဳ” ဂှ် ညာတ်ကေတ် မဒှ်ဂၠံၚ်မဍာံစၟတ်မွဲ ဟွံသေၚ်တုဲ နူကဵုမယိုက်ဂၠေၚ်ကေတ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ် ညးစၞးဒပ်ပံၚ်ကောံ ပ္ဍဲကဵုရးဒဵုဗဂေါ (ပဲခူးရိုးမ) ဂှ် ကလေၚ်စဴကၠုၚ်တုဲ စပ္တံ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဒက်ပ္တန် ရးဗၟာသကုတ်သၟဝ် (ပါလုပ်သီု ဗော်ကောန်မျူနေတ်ဗၟာ) ပိဗော်ပံၚ်ကောံ ဒက်ပ္တန်ဗဟဵုဂှ်လေဝ် ပါလုပ် ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၅၈ ဂှ် စှေ်ဒၞာဲကု မိတေန် ရဲဍုၚ်ဝေါ ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မစဒက်ပ္တန် ကၠာအိုတ်တေအ်ဂှ် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုဲကျေန်၊ ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲဓမ္မနေ၊ နာဲမန်ဒမ်၊ နာဲတေတ်ထောန်၊ နာဲအံၚ်ယှိၚ်တအ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၆၃ ဗိုလ်နေဝေန် (ကံၚ်ဇြဳပၠန်ဂတး) ကော်ဘိက်တက်ကျာ သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် နဒဒှ်ညးစၞး ဒပ်ပံၚ်ကောံ ပရေၚ်ဒဳမဵုကရေဇြဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ (မဒညတ) မွဲတၠကီု သီုကဵုညးစၞး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ တိုန်စိုပ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုပေဲါဂှ် နာဲထေန် (စုတိ)၊ နာဲတေတ်ထောန် (စုတိ) တအ်လေဝ် နဒဒှ်မၞိဟ်စၞးဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် အာတိုန်စိုပ်လဝ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၆၂ ဂှ် နာဲထေန် (စုတိ) ဥက္ကဌခရိုၚ် ဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်တြေံ ကလေၚ်စိုပ်ကၠုၚ် တိဍာ်ပၠန်ဂတးပၠန်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ် ညးအုပ်ကာနာနာ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိတုဲ ဆက်ကေတ်ကၠုၚ် တာလျိုၚ်ပၠန်ရ။ ရုန်ဂစာန်ပရေၚ်ပၠန်ဂတး ပ္ဍဲအကြာ အခက်အခုဲနာနာတအ် သၞာံဗွဲမလအ်လတုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၇၀ ဂိတုမေဂှ် ဗော်ပါလဳမာန်ဒဳမဵုကရေဇြဳ (ဥူနုက္ဍိုက်ပ်)၊ ဗော်ကရေၚ် (မာန်ဘသာန်က္ဍိုက်ပ်)၊ ဗော်ဒဳမဵုကရေဇြဳ ကောန်ဂကူချေၚ် (ဥူမာန်တလေန်က္ဍိုက်ပ်) တအ် ပိဗော်ပံၚ်ကောံတုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ် ဒပ်ညဳသၟဟ် ကေုာံ ဗၠးၜးကောန်ဍုၚ်အရၚ် (တညလ) မာန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု ဒပ်ညဳသၟဟ် ကေုာံ ဗၠးၜးကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် နဒဒှ်ဥက္ကဋ္ဌ မာန်ဘသာန် ကေတ်တာလျိုၚ်တုဲ နာဲယှိုဲကျေန်ဝွံ နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာ ကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် ချဳဓရာၚ်ကၠုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်ဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၇၁ ဂှ် ပံက်ပတိုန်ကၠုၚ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် လၟေၚ်လုပ်သၞောဝ် မာန်ကၠုၚ်တုဲ စပ္တံကၠောန်ကၠုၚ် သဘၚ်သဳကၠဳဗော် ကမ္မတဳဗဟဵုက္ဍိုက်ပ် မာန်ကၠုၚ်ကီုရ။ ပ္ဍဲကဵု သဘၚ်သဳကၠဳဂှ်ဟေၚ် ရုဲစှ်ပတိုန် နဒဒှ်ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုဲကျေန်၊ ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲထေန်၊ ညးက္ဍိုက်ပ်ပၞာန် နာဲပါန်သာ၊ နဒဒှ်ဂကောံကေၚ်ကာ ရုဲစှ်ပတိုန် နာဲဘစိၚ်၊ နိုၚ်မန်ဒမ်၊ နိုၚ်သောၚ်ဖေ၊ နာဲမေန်ထောဋ်တအ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၇၅ ကၠောန်ဗဒှ် သဘၚ်သဳကၠဳ ကမ္မတဳဗဟဵုက္ဍိုက်ပ် အလန်တတိယတုဲ နကဵုဂကောံကေၚ်ကာဗဟဵုပၠန်ဂှ် ရုဲစှ်ပတိုန် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုဲကျေန်၊ ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲနလ္လာ (ကေၚ်ကာဗော်ပၠတရဴဍုၚ်မန်တြေံ)၊ ကောန်ဂကောံဂမၠိုၚ် နာဲပါန်သာ၊ နာဲထေန်၊ နာဲရဿ (ဒုဥက္ကဋ္ဌ လၟိဟ်-၁၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ)၊ နာဲတၠမန် (စုတိ)၊ နာဲထဝ်မန် (ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလၟုဟ်) တအ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဟိုတ်ပရေၚ်ဂိုဏ်ဂဏဂမၠိုၚ် ကေုာံ ပရေၚ်ဒတူလိုၚ်၊ ပရေၚ်လညာတ် ဟွံသၟဟ်ရထညးသ္ကအ် ဟွံဒှ်မွဲသ္ကအ် ကတဵုဒှ် ပဋိပက္ခတုဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒှ်အာၜါလွး၊ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲယှိုဲကျေန် မက္ဍိုက်ပ် ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ နာဲနလ္လာမက္ဍိုက်ပ် ဒှ်အာၜါလွးသာ်ဝွံရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ထကးအာၜါဗော်ဝွံ ကာလစိုပ်သၞာံ – ၁၉၈၇ ဂှ် နကဵုပရေၚ်ပတပ်ပညဳ ဒပ်ပံၚ်ကောံ ဒဳမဵုကရေဇြဳကောန်ဂကူ (မဒတ) ကလေၚ် ပညဳပညပ်ကဵုကီု၊ ဗော်ၜါလွးတအ်လေဝ် ဟိုတ်နူစိုတ်ဓါတ် မိက်ဂွံကလေၚ်ပံၚ်ကောံညးသ္ကအ်ကီုတုဲ ကလေၚ်ပံၚ်အာညးသ္ကအ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကလေၚ်ပံၚ်ညးသ္ကအ်ဂှ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ နာဲယှိုဲကျေန်၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌ နာဲနလ္လာ၊ ညးအုပ်ကာနာနာ နာဲထေန်၊ ဖက်ဆောညးအုပ်ကာနာနာ နာဲရဿ၊ ညးက္ဍိုက်ပ်ပၞာန် နာဲထဝ်မန်၊ ညးက္ဍိုပ်စန်ဒက် နာဲဟံသာ၊ ညးက္ဍိုပ်အုပ်ဓုပ် ( ) တအ် ကလေၚ်ရုဲစှ်ပတိုန်ပၠန်ရ။

ပ္ဍဲကဵု ဒပ်ဒဳမဵုကရေဇြဳကောန်ဂကူ (မဒတ) မဒက်ပ္တန်လဝ်ကဵု ကောန်ဂကူပၠန်ဂတးဘဝတုပ်ဂမၠိုၚ် ဂှ်လေဝ် နာဲယှိုဲကျေန်ဝွံ ကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် နဒဒှ် ဥက္ကဋ္ဌ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၁ ဂှ်ရ။ နာဲယှိုဲကျေန်ဝွံ သီုကေတ်လဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပံၚ်ကောံ ဒဳမဵုကရေဇြဳ မဟာမိတ်ကောန်ဂကူဂမၠိုၚ်ဂှ်ကီုတုဲ နကဵုဂကောံမှာဇန်ဂၠးတိတအ် ဂွံထံက်ကၠုၚ်ဂလာန် လတူပရေၚ်ချဳဓရာၚ်ပၠန်ဂတး ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု သီုဂွံကၠိုဟ်တီကေတ် လတူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်ကီု ရန်ကဵုဂုဏ်ဖဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သီုအလုံကောန်ဍုၚ်အရၚ်အိုတ်သီုတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၂ ဂှ် အာဍုၚ် သောတ်သာလာန်၊ ပြၚ်သေတ်၊ အမေရိကာန်၊ ဂျာမဏဳတအ် မွဲကရောံကု ညးစၞး က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂမၠိုၚ်တအ်ရ။ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ – ၁၉၉၅ ဂှ် ဒေံါပန်ပှော် ကုအလဵုအသဳ နဝတ ရ။ ၜိုန်ရဒေံါအာပန်ပှော်ကီုလေဝ် ဟွံဗလးလွဟ် လတူဂၠံၚ်တရဴဗော်၊ ပရေၚ်ဒတူလိုၚ်ဗော်၊ လတူမူဝါဒ ပဝ်လသဳဗော်ဂှ်ဟေၚ် အဃောဆက်လုပ်အာဒၟံၚ်ပေဲါဗတိုက် ပ္ဍဲဗွိုၚ်သၞောဝ်ဏဳဖိုဟ်ရ။

နကဵုပရေၚ်ရေၚ်တၠုၚ် ဆန္ဒခမဳသၚ်မန်တအ် သၟိက်မိက်ဂွံသှ်လိက် နကဵုဘာသာမန်ဂှ်လေဝ် ကာလဆဵုဂဗ ကုသ္ကိုပ်ပၞာန်ခေန်ညောအ်ဂှ် ထပ်အာတ်မိက် ပတိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်ပၠန်ရ။ ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုဲကျေန် ကေုာံ ညးမဆာန်ဂကူဂမၠိုၚ် ဟိုတ်ဘိုၚ်ဂစာန် ဘိုၚ်ဂိုတ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၉၈ ဂှ် သၚ်မန်ဂမၠိုၚ် ကလိဂွံအခေါၚ်သွဟ်လိက် နကဵုဘာသာမန်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၁၉၉၅ ဂိတုအံက်တဝ်ဘာဂှ် နာဲယှိုဲကျေန် ကေုာံ ဗိုလ်ချုပ် ဇဝ်မိုၚ် (KIO) တအ် ညးၜါတၠဝွံ နကဵုပရေၚ်သၠးအခေါၚ် အလဵုအသဳနဝတ အာဆဵုဂဗ ကုညးစၞးယူအေန် မစ္စတာဒဳဆိုတို ပ္ဍဲဍုၚ်လ္ဂုၚ်တုဲ ပတိုန်ထ္ၜး ပရေၚ်ဒတူလိုၚ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ရ။ တၚ်မပတိုန်ထ္ၜးဗော်ၜါဗော် ကုညးစၞးယူအေန် မစ္စတာ ဒဳဆိုတိုဂှ်တုန် –

1. သွက်ရဂွံဒက်ပတန် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ အပ္ဍဲဍုၚ်မာန် နအလဵုအသဳနဝတ ဒးဒေါံကဵု ပရေၚ်ထ္ပက်နာနာ (မပ္တံ ပၞာန်ရပ်လွဟ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရၚ်စန်ဒက်) တအ်ညိ။ ညးမဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဘဲထံၚ် ဟိုတ်နူဂလာန်ပတှေ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ကောန်ဂကူစုၚ်တအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံကလေၚ်ဗလးကဵု။

2. ပ္ဍဲအကြာ အလဵုအသဳပၞာန် ကဵု ဂကောံဒစဵုဒစးတအ်ဂှ် သွက်ဂွံတက်ကျာ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ၊ မွဲအခိၚ်ဓဝ် ကုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ကီု။

3. နကဵုအလဵုအသဳ က္ဍိုက်ပ်တုဲ ကော်ဘိက်သ္ဘၚ်သဳကၠဳကောန်ဂကူတုဲ ညံၚ်ညးစၞးတအ်ဂမၠိုၚ် ဂွံတိုန်စိုပ်ဗၠးဗၠးၜးၜး ကေုာံ စုၚ်စုၚ်ကောံကောံမာန် ညံၚ်ဂွံကော်ဘိက် ကၠောန်ဗဒှ်ကဵု။

4. နကဵုယူအေန်ပၠန်လေဝ် မ္ၚးနူကဵုဂၠံၚ်တရဴ ကၟာတ်လဒဵုပရေၚ်ပိုန်ဂြပ် လတူဍုၚ်ဗၟာဂှ်တုဲ သွက်ဂွံဂၠာဲဂၠံၚ် နဲကဲနာနာ မဖန်ဗဒှ်ကဵု ဂုဏ်ဖဵု လတူညးဍုၚ်ကွာန်တအ်မာန်ဂှ် ညံၚ်ဂွံသုၚ်စောဲ ကၠောန်ၜိုတ်အာ။

5. ပရေၚ်မကတဵုဒှ်ဒၟံၚ် သကုတ်ဒေသ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဗလး ညးစၞးယူအေန်တုဲ ညံၚ်ဂွံကၠောန်သ္ပ ပရေၚ်စၟဳစၟတ်ဂၠိုက်ဂၠာဲ သၠဲသၠဲလးလးမာန်။

ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲယှိုဲကျေန်ဝွံ သွက်ပရေၚ်ဂကူမန် ပအပ်ဘဝဇကုဇကု ဒုၚ်သၠးဂုဏ်ဖဵု၊ ဒုၚ်သၠးလမျီု ကၠောန်ၜိုတ်ကၠုၚ် အကြာဒဒိုက်သၞာနာနာ ချဳဓရာၚ် အာကၠုၚ်က္ဍိုပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၀၃ ဂိတုမာတ် (၇) ဂှ် နကဵုယဲမၞိဟ်ဇၞော် စုတိအာ ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိ ဍုၚ်မတ်မလီုဂှ်ရ။ စနူသၞာံ ၁၉၅၈ တုဲ ဒဵုကဵုလမျီုအိုတ် ယိုက်ဂၠေၚ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဂကူမန် လုကဴပွိုၚ် (၄၅) သၞာံ ကေတ်တာလျိုၚ် နဒဒှ်ဥက္ကဋ္ဌဇၞော်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ်လဝ် ဂုဏ်ဖဵုပရေၚ်ဂကူ စဵုကဵုဇုတ်စိုပ်တိရ။