နာဲနလ္လာ

ပထမအဝဲ
ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ မဒှ်ကောန် နာဲမး၊ မိပရေအ်ဝွံ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၂၇၉)၊ ဂိတု စဲ(၁၁) မံက်၊ တ္ၚဲစန် သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၁၇ ဂိတုဧပြဳ ၂ ဂှ် သၠးဂဝ်ဂၞဴရ။ လက်ကြဴ နာဲဍောအ် မိဍောင်တအ် လွဳဗစလဝ်ရ။ ကောဒေံ နွံ (၇) တၠတုဲ ပၞောဝ်ကဵုကောဒေံ (၇) တၠဂှ် ဒှ်ကောန် မရနုက်ကဵု (၅) ရ။ နူဍောတ်တ် ခုတ်တင်လဝ်ယၟု မာံဆိတ်နိုအ်တုဲ ကြဴဏအ် စိုပ်ဗော်ဍုင်မန်တၟိတုဲ ခုတ်ပ္တန်ယၟု နာဲနလ္လာရ။

စိုပ်အဝဲ (၆) သၞာံဂှ် မံင်ဘာတန်မူလ ဘာလကျာ်တုဲ ဆက်တိုန် ဘာတန်လဒေါဝ်ရ။ ကြဴဏအ် လုပ်ကတ်လ္ၚတ် ပ္ဍဲဘာပုဂ္ဂလိက ပ္ဍဲဍုင်မုဟ်ဍုင်တုဲ စိုပ်အာယုက် (၁၇) သၞာံဂှ် သ္ပထပိုဲ မင်မွဲသာသၞာ ပွိုင်ၜါဝှ်ရ။ စိုပ်အဝဲအယုက် (၂၀) သၞာံပြင်ဂှ် ထပ်တဲကဵု မိညိင်ယှိုဲ ရဲကွာန်ယံင်ဒံင်တုဲ က္လိဂွံကောန်ဗြဴမွဲ မိသဳဒါ တုဲ လွဳဗ္စလဝ် ကောန်တြုံမွဲရ။ စိုပ်အယုက် (၂၂) သၞာံပြင်ဂှ် ရဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် စိုတ်တုပ်ရုဲပ္တိုန် ညး နဒဒှ်ညးဇၞော်ကွာန်ရ။ စိုပ်ခေတ်ဂျပါန်ဂှ် လုပ်ပ္ဍဲဂကောံသၟတ်အာယှ ပ္ဍဲဍုင်မုဟ်ဍုင်တုဲ ပတိတ်ဒြဟတ် စန်ဒက်ချဳဓရာင်ကၠုင် အပ္ဍဲဂကောံသၟတ်ဂှ်ရ။

ပေါဲဗတိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ်
ကာလပၞာန်ဇၞော်ဂၠးကဝ် အလန်ဒုတိယတုဲ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ် ၁၉၄၆ ဂှ် နာဲဖဝ်ချိုဝ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ကၠုင် ဗော်သွးမန်ကောန်ဍုင်အရင် မဒှ်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန် ကၠာအိုတ်ဂှ် နာဲနလ္လာ ညးမကလိဂွံအာယုက် (၂၉) သၞာံဂှ် လုပ်ယိုက်ဂၠေင် ကေတ်တာလျိုင် နကဵုမၞိဟ်ဇၞော် ဗဟဵုမွဲရ။ သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝဒးဒုင်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ဘဝဍိက်ဂကူညးတၞဟ်တုဲ ဂွံဇၞော်မောဝ်ပြာကတ်တိုန်မာန် ရန်တၟအ်တုဲ ဂိုတ်ဂ္စာန် ပ္တိတ်ဇြဟတ် အကြာတင်ဝါတ်ဂါတ် ခက်ခုဲနာနာသာ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ ဂိတုသြဂေတ် ၁၉ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအယုက် (၃၁) သၞာံဂှ် သွက်ဂကူမန် ဂွံဗၠးတိတ် နူဘဝဍိက်မာန် ရန်တုဲ ပံင်တောဲလုပ်ကၠုင်ပေဲါဗတိုက် ကရောံဗော် (ဖဆပလ) မွဲစွံကီုလေဝ် ကာလဂွံဗၠးၜးတုဲဂှ် ဗော် (ဖဆပလ) ရပ်ကေံလဝ် ဝါဒမဟာဂကူဗၟာတုဲ ဟွံသ္ပသမ္တီကဵု တွဵုရးဍုင်မန်၊ ပမာန်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက် ကၟာတ်ကၠုင်အခေါင်နာနာသာ်ရ။ ၜိုန်ရ ကၠောန်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ်ကီုလေဝ် အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တအ် ဍဵုဍိုက်ဒၞာတာ နကဵုအဝဵု နဲနာနာသာ်တုဲ ဒုင်ဟွံမာန် ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်(၁၃၁၀) ဂိတုခ္ဍဲသဳပေင်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၄၈ နကဵုဂကောံပၠန်ဂတး နဲမရပ်လွဟ်ဂှ် စလုပ်ကၠုင်ရ။ ကာလစိုပ်ကၠုင် ပ္ဍဲတိဍာ်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ်တုဲ ဒက်ပ္တန်ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၅ ကာလနာဲနလ္လာ မကလိဂွံအာယုက် (၃၈) သၞာံဂှ် ယိုက်ဂၠေင်ကၠုင်တာလျိုင် ကမ္မတဳက္ဍိုက်ပ်ဗဟဵု ညးလျိုင်ဌာန ပရေင်ဘဏ္ဍာရ။ အပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ဒုင်ဗြဲစဲတ္ၚဲ သၠာဲလမျီု လုပ်ကၠုင်ပေဲါဗတိုက်ရပ်လွဟ် ပွိုင်စှ်သၞာံစှ်ဗြဲရ။

ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါင်ဂကူမန် နကဵုဒဳမဝ်ကရေသဳ
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၂၀)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုဂျူလာင် ၁၉ ကာလညး ကလိဂွံအယုက် (၄၁)သၞာံ မွဲကရောံ ကုဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် ပြံင်သၠာဲနဲကဲပရေင်ဍုင်ကွာန် သၠာဲလွဟ်ကဵု ဒဳမဵုကရေဇြဳ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵု အလဵုအသဳ (ဖဆပလ) တုဲ ဆက်လုပ်အာပေဲါဗတိုက် ပ္ဍဲဗွိုင်သၞောဝ် (ပါလဳမာန်)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၅၈ ဂိတုသြဂေတ် ၁၃ ပ္ဍဲကဵုဒက်ပ္တန် ဒပ်ညဳသၟဟ် ကောန်ညးဍုင်ကွာန်မန် (မွန်ပြည်သူညီညွတ်ရေး တပ်ပေါင်းစု မပညတ) နကဵုဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်၊ ဗော်သွးမန် အလုံဍုင်ရာမည၊ ဗော်သွးကောန်ဍုင်အရင်မန်၊ သင်သၟတ်ဟိတဂဝေသဳတံဂှ် ညးပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲဗော်ပၠတရဴဍုင်မန် နဒဒှ် ညးပၠတရဴ က္ဍိုက်ပ်မွဲရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၀ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၆ ပ္ဍဲနေဝေန်ကၠောန်ဗဒှ် ပေဲါရုဲမာဲဂှ် ညံင်အမာတ်မန် သ္ဂောံကလိဂွံဇၞးမာန် ရေင်တၠုင်ဂစာန်ကၠုင်လဝ်ရ။ နအလဵုဇကုလေဝ် လုပ်ရုဲမာဲ ပ္ဍဲသ္ကုတ်ကျာ်မြဟ်ကီုရ။ ပ္ဍဲအခိင်ဝွံ ညးမဇၞးမာဲ ကလိဂွံ နဒဒှ်အမာတ်တုန် နာဲဖဝ်ချိုဝ် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်ရေဝ်)၊ နာဲအံင်ထောန် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်ဇြပ်ဗု)၊ နာဲဖဝ်စိင် (အမာတ်မန် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်)၊ စၞးကောန်ဍုင်အရင် နာဲအံင်လှၚိုဲတအ် ကလိဂွံဇၞးကီုရ။

ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၁ ပ္ဍဲဂကောံဗမံက်ပတိုန်ဍုင်မန်ဂှ် ပါလုပ်နဒဒှ် ညးက္ဍိုပ် နူဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်မွဲတုဲ ချဳဓရာင်ရေင်တၠုင် ကေတ်လဝ်တာလျိုင်ရ။ ရန်လဝ် ပ္ဍဲ ၁၉၆၂ ဂိတုသြဂေတ်မ္ဂး ကၠောန်ဗဒှ်ပါလဳမာန် ပြံင်သၠာဲပရေင်ဍုင်ကွာန်တုဲ ဍုင်မန်သ္ဒးမံက်ဍာံဍာံရောင် ပတှေ်ကေတ်လဝ်တုဲ သၠုင်ပတိုန် ပရေင်စန်ဒက်ချဳဓရာင် ဗွဲမထတ်သ္ကာတ်ကီုရ။ ဆဂး ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၂ ဂိတုမာတ်ချ် ၂ ကာလ နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၄၅) သၞာံဂှ် သ္ကိုပ်ပၞာန်နေဝေန် သီထောံအဝဵုကၟိန်ဍုင်တုဲ ပရေင်ၜိုဟ်လလံဍုင်ဟၟဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ပၠတရဴဍုင်မန်ဂမၠိုင် ပံင်တောဲချဳဓရာင်ကၠုင် ကုဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် အလုံမွဲဍုင်တုဲ ဆက်ချဳဓရာင်ကၠုင် ပရေင်ၜိုဟ်လလံရ။

ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၂၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၆၃ ဂိတုနဝ်ဝေန်ဗာ ၁၃ ကာလ နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၄၆) သၞာံဂှ် ဂကောံသ္ကိုပ်ပၞာန် နေဝေန်တအ် နကဵုစိုတ်မဟာဝါဒဳဗၟာ ရပ်ပၠောပ်ထံင် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်မန်ဂမၠိုင်လေဝ် ဒးဒုင်ရပ် (၈) တၠကီုရ။ ညး (၈) တၠတအ်တုန် နာဲၚိုဲတိင်၊ နာဲထောန်သိင်၊ နာဲကျောင်၊ နာဲတေန်အံင်၊ နာဲသိင်မိုင်၊ နာဲဆာန်မန်၊ နာဲကောန်ဗၠာဲ ကေုာံ နာဲနလ္လာတအ် မဒှ်ကီုရ။ ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာပိုဲ ဒးဒုင်ရပ်စုတ်ထံင် ကရောံက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန် တၞဟ်ဟ်ဂမၠိုင် ပွိုင် (၁၀) သၞာံကီုရ။

ပေါဲဗတိုက် သွက်ဗၠးၜးဂကူမန် နကဵုလွဟ်
အပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၃၅)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၃ ကာလကလိဂွံအယုက် (၅၆) သၞာံဂှ် ဗၠးတိတ်နူထံင်ရ။ တိတ်ဗၠးနူထံင် မံင်ဂွံပ္ဍဲသ္ၚိ ပွိုင်မွဲဂိတုပြင်တုဲ ကလေင်တိတ်ပၠန်ဂတး လုပ်ကၠောန် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။ စိုပ်ကၠုင်ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ခြာဟွံလအ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၃၇)၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၇၅ ကာလကလိဂွံအယုက် (၅၈) ဂှ် ဂွံဒုင်ရုဲစှ်ပ္တိုန် နဒဒှ် ညးအုပ်ကာနာနာဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိရ။ ကြဴတုဲဆက်ပၠန် ယိုက်ဂၠေင်ကေတ်တာလျိုင် ဒု-ဥက္ကဌဇၞော် ဗော်ဍုင်မန်တၟိ၊ ကေုာံ ဒု-ဥက္ကဌ ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၁ ကာလကလိဂွံအယုက် (၆၄) သၞာံဂှ် ပ္ဍဲဗော်ဍုင်မန်တၟိ ဒှ်အာၜါလွးဂှ် နဒဒှ် ဥက္ကဌ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ (လပါ်ဗဒိုပ်ဗညာနဲကျာ်ပိ) ယိုက်ဂၠေင်ကေတ်လဝ်တာလျိုင်ရ။ ဗော်ပၠန်ဂတးလွပ်လွဟ် သ္ဂောံကေတ်ဇၞး နကဵုဒပ်ပံင်ကောံမာန် ရန်တၟအ်တုဲ လုပ်ကၠုင်ဂကောံ ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူ (NDF) ရ။ ပ္ဍဲဒပ်ပံင်ကောံဂှ် ကေတ်တာလျိုင် ဂကောံသဘာပတိ (ဗဟဵု)ရ။ ပ္ဍဲကဵုသက္ကရာဇ် 1987 ကာလဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအာယုက် (၇၀) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိၜါလွးဂှ် ကလေင်ပံင်ကောံညဳသာ ကလေင်ဒှ်ကၠုင်မွဲဗော်ဓဝ်ပၠန်တုဲ ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာဝွံ ကေတ်ကၠုင်တာလျိုင် နဒဒှ် ဒု-ဥက္ကဌ ဗဟဵု ဗော်ဍုင်မန်တၟိပၠန်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ 1988 ကာလ ဒု-ဥက္ကဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအယုက် (၇၁) သၞာံဂှ် ဗော်ဍုင်မန်တၟိကဵု ဗော်ကရေင် KNU တအ် ဒှ်ပဋိပက္ခဇၞော် နကဵုလွဟ် ပွိုင် (၂၇) တ္ၚဲရ။ ပ္ဍဲပေဲါဗတိုက်ဂှ် နာဲနလ္လာဝွံ က္ဍိုက်ပ်ပၠတရဴ ဂစာန်ကၠုင် ညံင်ဂွံဂွံပေါဲအံင်ဇၞးရ။ နကဵုဒပ်ပံင်ကောံ NDF ကၠုင်ပညဳပညပ် ဒဒှ်ရ ပ္ဍဲအခိင်ဝွံ ဒှ်အခိင်ဗတိုက်သရိုဟ်သၞဗွဝ် မဟာဝါဒဳဂကူဗၟာရောင် ဒှ်တုဲ ဗော်ဍုင်မန်တၟိ ကဵု ဗော်ကရေင် KNU တအ် ဒေံါကၠုင်ပွန်ပှော်ရေင်သ္ကအ်ပၠန်ရ။ ပ္ဍဲသၞာံဂှ်ဟေင် ပေဲါထ္ၜးဆန္ဒ ကလိုက်ကမဵုညးဍုင်ကွာန် ကတဵုဒှ်တုဲ အလဵုအသဳပၞာန် (နဝတ စောမောင်၊ ခင်ညွန်)တအ် သီထောံအဝဵုမွဲဝါပၠန်ရ။ ကြဴနူထ္ၜးဆန္ဒတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိပ်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်၊ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကွးဘာဂမၠိုင်၊ ခမဳသင်ဂမၠိုင်၊ ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် တိတ်ကၠုင်စိုပ် ပၠန်ဂတးဂှ် ဒုင်တၠုင်ဖျေံဒၞာဲရ။ ပ္ဍဲအခိင်ကွးဘာဂမၠိုင် ဒက်ဂကောံ (ဒပ်ကွးဘာ ABSDF)ဂှ်ကီု၊ ဂကောံညးမချဳဓရာင် ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် ပံင်ကောံတုဲ ပံက်ပတိုန် ဂကောံဂအုပ်မဟာမိတ် ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်ဍုင်ဗၟာ မဒမခ (DAB)ဂှ်ကီု ဗိုင်ရီုဗင်ရေင်တၠုင်ကၠုင်ကီုရ။

အခိင်မယိုက်ဂၠေင်ဒၟံင်တာလျိုင်ပ္ဍဲဗော် သၞာံအခါ ဗွဲမလအ်လဂှ် ယဵုလတူတပ်တး၊ စေတနာဇၞော်၊ ဂိုတ်ဂ္စာန် ကမၠောန်ဗော် ဗွဲမလောန်တုဲ ဒှ်ညးမၞံုကဵု သမာဓိ၊ သၠးကၠေံဂုဏ်ဖဵုဇကုမာန်၊ နွံကဵုစရာဲက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တုဲ ကောန်ဗော်ကောန်ဒပ် ကေုာံ ညးဍုင်ကွာန်တအ် သ္ဍိုက်ဆာန်သၞေံသၞဴ ညးဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ အပ္ဍဲဗွိုင်မဟာမိတ် ဆက်ဆောံကဵု ဂကူဂမၠိုင် ဗော်ဂမၠိုင်လေဝ် ညးဂမၠိုင် ထိုင်သးဗွဲမလောန်ရ။

လအိတ်ဘဝ
ပ္ဍဲသက္ကရာဇ်ဍုင် (၁၃၅၁)၊ ဂိတုခ္ဍဲသဳ (၇) မံက်၊ သက္ကရာဇ်ခရေတ် ၁၉၈၉ တ္ၚဲအၚာ ကာလဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ ကလိဂွံအာယုက် (၇၂) သၞာံဂှ် ဂကောံသင်သၟတ် ကေုာံ ဂကောံကွးဘာတအ် သ္ပတိုင်ကၠောန်ဗဒှ် သဘင်စၟတ်သမ္တီ တ္ၚဲထ္ၜးဆန္ဒ (၈) ပန်မ ပေင်မွဲသၞာံ ပ္ဍဲကွာန်ကျာ်ပိတုဲ ဘိက်ကၠုင် ဒု-ဥက္ကဋ္ဌဇၞော် နာဲနလ္လာ သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုင် နဒဒှ်သဘာပတိ ပ္ဍဲအသေအဟာန်ဂှ်ရ။ နကဵုပရေင်ထတ်ယုက်ဟွံခိုဟ် ကတဵုဒှ်ဒၟံင် ယဲကောန်တၟအ်ကီုလေဝ် နကဵုစိုတ်ကတိုင်ကတိုင်ကၟဟ်ကၟဟ်ဟေင် အဃောကေတ်ဒၟံင်တာလျိုင် သဘာပတိ မကတဵုဟီုဒၟံင်ဂလာန် ပံက်အသေအဟာန်ဂှ် ဟီုဂွံဂလာန်ပ္ညုင်ပၠတရဴ ၜိုတ်ၜါပိမိဏေတ်တုဲ ဒေါမ်စှေ်အာ လတူစင်ဂှ်တုဲ လမျီုအိုတ်အာ လတူစင်ဂှ်ရ။ အခိင်ဝွံ အခိင်နူဂယး (၈:၂၀) မိနေတ် မဒှ်တုဲ စနူဂှ် စုတိကလိလောန်စဴအာ ဗွဲမအမ်သဝ်ကီုရ။ ၜိုန်ဟွံထတ်ယုက် ဒးဒှ်မံင်ဓဝိင်ကဵု ပရေင်ထတ်ယုက်ဇကုကီုလေဝ် ဟွံရန်ကဵုဂုဏ်ဖဵုဇကု စေတနာဇၞော်ထတ် လတူကမၠောန်တုဲ အဃောမဟီုဒၟံင်ဂလာန် ပရေင်ဍုင်ကွာန် လတူစင် ဒးစုတိအာဂှ် ရဲဗော်ကီု ခမဳသင်တအ်ကီု ညးဍုင်ကွာန်တအ်ကီု အလုံဂကူမန်တအ်ကီု ဂကောံကွးဘာတအ်ကီု သီုကဵုဂကောံ မဟာမိတ်တအ် အောန်စိုတ် ဟောံဇြ ဒှ်လၞီဗွဲမလောန်အိုတ်ရ။ လတူဂၠံင်တရဴအာဇာနဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တအ်ဂှ် ကောန်ဗွဲကြဴ စဴဗွဲဂတ ဂွံဗှ်ဗၞုဟ် ဂွံရော်ဂုဏ် လတူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်မန်တအ် ရန်တၟအ်တုဲ ကောန်ကွးဂမၠိုင်၊ ညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင်၊ ကောန်ဇာတ်ဂမၠိုင် ဒက်ပ္တန်လဝ်ရုပ်မွဲ ပ္ဍဲကွာန်သၞေဟ်ဗ္ဒဝ် ပွိုင်ဍုင်မုဟ်ဍုင်ရ။မၞုံဌာန် ကျာ်လဒေါဝ်ကွာန် (ဝါ)ကျာ်ကြုက်လေဝ်ကော်ခဴစရ။